15 Mayıs 2015 Cuma

Barcelona - Bir Kulüpten Fazlası

  


  Lionel Messi veya Pep Guardiola dediğimde, futbolla ilgisi olan, olmayan birçok kişinin kulak kabarttığını tahmin ediyorum. Barcelona’nın yıldızı Messi ve eski koçu Pep ile son üç yılda elde ettiği performansın herhangi bir futbol takımı tarafından tekrarlanabilmesi için çok zaman geçecek. Ancak bu başarının ardında, sahadaki performans kadar, Barcelona kulubünün yönetim felsefesi ve getirdiği istikrar da rol oynamış. Esteve Calzada da 2002-2007 yılları arasında Barcelona yönetiminde aldığı görevlerle kulübün felsefesini tüm dünyada yayarak, dünyanın en büyük markalarından biri haline gelmesini sağlayan profesyonel yönetici. Barcelona’nın “More than a club” (bir kulüpten fazlası) olarak konumlandırılan marka ve yönetim felsefesini güçlendiren kişilerin başında gelen Calzada ile geçen hafta Istanbul’da sohbet etme şansını buldum. 
Esteve Calzada’yı Türkiye’ye getiren, Camp Avea projesi; futbola sponsor olarak destek olmaya devam eden Avea, Barcelona spor kulübüne farklı bir sosyal sorumluluk projesi ile yaklaşmış. Esteve Calzada’nın danışmanlığını da yaptığı Barcelona futbol okulları 9-14 yaş aralığındaki tam 240 çocuğu, Avea’nın desteği ile Istanbul’da iki ayrı kamp döneminde birer hafta eğitmek üzere mutabık kalmışlar. İzmir ve İstanbul’da yapılan elemelerin yanında, fırsat eşitliği de sağlayabilmek için, deprem sonrası yaralarını sarmaya çalışan Van’da da elemeler gerçekleştirilmiş ve yirmiye yakın çocuk seçilerek, kampa davet edilmiş. Futbol kampının ilk dönemi geçen hafta Türkiye Futbol Federasyonu’nun Riva tesislerinde, 5 Barcelona koçunun da katılımıyla  tamamlandı.
Esteve Calzada, on yıl once kolunun altına aldığı kapsamlı bir iş planı ile Barcelona kulübünün kapısını çaldığında, Unilever ve Reckitt Benckiser gibi hızlı tüketim devlerinde pazarlama alanında çalışmış, geleceği parlak bir profesyonel imiş. Elinde hiçbir veri olmadan hazırladığı iş planı, o kadar beğenilmiş ki, Barcelona kulübünün olmayan pazarlama fonksiyonu ve departmanının sorumluluğu kendisine verilmiş. Calzada’yı dinlerken, “futbol oynamamış”, hatta spor pazarlamasını da bilmeyen bir genç profesyonelin Türkiye’deki herhangi bir futbol kulübünün kapısından içeri girse, alacağı cevabı hayal etmeye çalıştım.

Calzada ve ekibinin tasarladığı pazarlama ve konumlandırma çabasının en önemli unsurunu ise kulubün futboldaki stratejisi oluşturuyor. Pazarlama stratejisinin ilk adımı “Barcelona hücum futbolu oynayacak”; 1-0 değil, 5-4 kazanmayı tercih edecek. Bu kararın asıl önemli yansıması ise, 9 yaşından başlayan altyapı ve futbol okullarındaki tüm eğitim ve taktik çalışmalarının da Barcelona A takımının oyun planı ile eşleştirilecek olması. Benzer bir yaklaşımla, televizyonda seyretmeye doyamadığımız futbol takımındaki yıldız oyuncuların sadece teknik olarak yetişmesine değil, en az saha performansı kadar, saha dışı performansına da bakılıyor (Camp Avea projesine destek veren Avea yöneticilerinden, Türkiye’ye projeye hazırlık için gelen Barcelona ekibinin, stad ve antreman sahalarında harcadıkları kadar, belki daha fazla, zamanı sağlık tesislerinde, okullarda harcadığını ve programa katılacak çocukların beslenme alışkanlıklarına, kadar eğildiklerini öğrendim).
İkinci belirlenen adım ise Barcelona, kendi yetiştirdiği oyuncuların çoğunlukta olduğu bir kadro ile mücadele edecek; A takımında kendine yer bulamayan oyuncular için ikinci ligdeki B takımı kullanılırken, birçok yıldız adayı satılsa veya kiralansa da, üç yıl boyunca, istendiğinde aynı bedelle Barcelona geri alma opsiyonunu da elinde tutuyor. Calzada’nın pazarlama ve yönetim stratejisini bir başka yazıya saklayacağım.
Kısaca paylaşmaya çalıştığım model, “yetenek yönetiminin” en başarılı örneklerinden birisini anlatıyor. Yukarıdan aşağıya belirlenmiş olan stratejinin yaygınlaştırılması, uygulama için gerekli olan yeteneklerin bulunması ve geliştirilmesi ve opsiyon imkanı ile, organizasyon dışında “yeteneklerin oturabileceği bir yedek kulubesinin” kurgulanması. Benzer yaklaşımı, şirketlerde, sivil toplum kuruluşlarında, siyasette veya devlette de uygulamak mümkün. Bu yüzden haftalardır, Türkiye’nin yetenek yönetimi stratejisini tartışmaya açıp, en tepede Yetenek Başkanı’nı atamanın en önemli adım olduğunu iddia ediyoruz. Calzada’ya gore, Barcelona’nın “Yetenek Başkanı” Pep idi, yani en tepedeki yönetici bu politikaya inandığı için kulüp de başarılı oldu. Ancak, altını çizmeliyiz ki, 2006-2009 döneminde, neredeyse hiçbir kupa kaldıramayan Barcelona, gene de yukarıdaki stratejiden ödün vermediği için, sonraki üç yılda 15 kupa kazandı ve aynı sebeple o bir  kulüpten fazlası, o bir “dünya devi”!
TÜRKİYE’YE YETENEK BAŞKANI ARAMAYA DEVAM EDİYORUZ!
İki haftadır devam ettirdiğimiz “Yetenek Başkanı” tartışmasını gündemde tutmak ve Türkiye’nin Yetenek Başkanını bulmak “Yetenek Ajansı”nı kurmak konusunda gayretlerim, destek ve katkılarınızla, önümüzdeki haftalarda da sürecek.
Büyük Başarının Sırrı nedir ?
Türkiye'deki futbol piyasasında dönen toplam paranın 500 milyon euro civarında olduğu hesaplanıyor. Uluslararası spor ekonomisiyle ilgili istatistik kuruluşları sadece resmi rakamlara bakıyor. Buna göre ülkemizde futbol için kişi başına yapılan harcama 5 euro.
Dünyanın en değerli futbol markası Barcelona'nın başdöndürücü ticari başarısının beyni Esteva Calzada birkaç günlüğüne İstanbul'daydı. Bu konuda araştırmaları ve kitapları bulunan, FIFA nezdinde görevleri de olan Calzada 'Türk futbol pazarı önce 2 kat, ardından kademeli olarak 5 kat daha değerli hale gelebilir. Bu potansiyel var. Kayıt altındaki 378 milyon euro, 1 milyar euroya kolaylıkla yükselebilir, arkası da gelir. İngiltere şu anda sizden 10 kat daha değerli. Oradan hesap yapabilirsiniz.'
Barcelona ticari markasının yaratıcı ekibinden olan Calzada bunun için doğru yöntem ve planlamalara ihtiyaç duyulduğunun altını özenle çiziyor. Yani amaç pazarı büyütmek...
Calzada'yı Türkiye'ye Avea getirdi. Arka planında çok akıllı ve uzun vadeli bir sosyal sorumluluk projesi yatıyor: 'Türk Messiler yetiştirmek.'
Avea Genel Müdürü Erkan Akdemir, futbol ve spor tutkunu. Kendisini Devlet Planlama Teşkilatı günlerinden ve Türk Telekom yönetim kurulu başkanlığından beri tanırım. Ailecek spora ilgi duyarlar. Calzada ile The Marmara Oteli'nde akşam yemeğinde biraraya geldik.
Mesleğim gereği karşılaştığım işadamı, siyasetçi, bürokrat, bilim insanı ve sanatçılardan onları başarıya götüren yolu öğrenmeye çalışırım. Bunları da  mümkün olduğunca okurlarımıza aktarmak isterim. Calzada'ya, hem İspanya'nın hem de Barcelona'nın futboldaki başarısının sırrını sordum. Güldü ve 'Bu en büyük sırrımız' dedi. Sonra anlatmaya başladı. Ben de not tuttum. Onun sözleri bütün spor adamlarına ve hatta hepimize ders olacak nitelikte. Yalnızca sporda başarı değil, yaşam dersi...
Bizimkilerin kulağına küpe...
Madde madde şöyle sıralayalım.
l Benzersiz olanın peşine düştük. Farklı olanı aradık.
l 'Bir kulüpten daha fazlası' sloganına uygun hareket etmek için strateji oluşturduk.
l 'Kazanmak için oynayalım' dedik ama bunu herkes yapıyordu. Biz 'Kazanmak yetmez, iyi oynayalım, göze hoş gelsin' dedik.
l Uzun vadeli bir sistem kurduk. Altyapıya önem verdik. Bizde 12 yaşına kadar olan çocuklar dahil bütün altyapı takımları aynı sistemle oynar. Bütün çocuklarımız bunu öğrenir. A takımına girince de Barcelona sistemiyle futbol oynar.
l Altyapıya önem verdiğimiz için, bütün çocuklarımız günün birinde A takımında oynayabileceğine yürekten inanır. Bu hayali gerçekleştirmek için tek yapacakları çok çalışmaktır.
l Belli bir yaşa gelinceye kadar genç takımlarımıza rekabet içinde maç oynatmayız. Gelişim sürecine kazanma hırsının engel olmasını istemeyiz.
l Futbol oyun mantığımız basitçe şöyledir: Top bizde kalacak, sürekli pas yapacağız, rakibin başı dönene, seyircinin sıkıldığı ana kadar pas yapacağız.
l Alt yapıda yetiştirdiğimiz çocuklarımızın okulda başarılı olma zorunluluğu vardır. Aksi halde top oynatmayız.
l Belli yaşa gelince kazanmayı öğrettiğimiz gibi kaybetmeyi de öğretiriz.
l Rakibe saygı herşeyin önünde gelir. Bu saygınlıktır, centilmenliktir.
Barcelona'yı dünya çapında başarıya götüren ilkeler böyle. Avea, Türk çocukları için Barcelona ile işbirliği yapıyor. Erkan Akdemir aynı zamanda Barcelona taraftarı olmuş. Türkiye'deki sayıları da 2 milyonu bulmuş. Ne dersiniz, kaotik sürecin içinden geçen Türk futbolunda büyük düşünecek, farklı davranacak, uzun vadeli planlama yapacak, sürdürülebilir başarı ve mutluluğu bize tattıracak spor adamları gerekli hamleleri yapabilecek mi?

Hiç yorum yok: